Liselere Geçiş Sistemi (LGS), ortaokul son sınıf öğrencilerinin hayatındaki en önemli dönemeçlerden biridir. Bu kritik sınav, öğrencilerin nitelikli liselere yerleşmelerini sağlayarak gelecekteki eğitim ve kariyer yolculuklarının temellerini atar. Sınavın ardından gelen tercih süreci, öğrencilerin emeklerinin karşılığını alacağı ve hayallerindeki liseye bir adım daha yaklaşacağı heyecanlı bir dönemdir. Ancak bu süreç, doğru adımların atılmasını ve bilinçli kararlar verilmesini gerektirir. “LGS tercihleri nasıl yapılır?” sorusu, bu dönemde hem öğrencilerin hem de velilerin zihnini en çok meşgul eden konulardan biridir. Bu rehberde, LGS tercih sürecini tüm detaylarıyla ele alacak, sıkça sorulan sorulara yanıt verecek ve başarılı bir yerleştirme için ihtiyacınız olan tüm bilgileri sunacağız.

LGS Tercih Süreci Nedir?

LGS, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından düzenlenen ve 8. sınıf öğrencilerini fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, proje okulları, Anadolu liseleri ve mesleki ve teknik Anadolu liselerinin Anadolu teknik programları gibi üst düzey liselere yerleştirmek amacıyla yapılan merkezi bir sınavdır. Bu sınav, öğrencilerin bilgiyi kullanma, okuduğunu anlama, yorumlama, sentez ve analiz etme gibi daha üst düzey bilişsel becerilerini ölçmeyi hedefler.

Sınav, iki ayrı oturumda gerçekleştirilir. Birinci oturum, 50 sorudan oluşan sözel bölümü kapsar ve 75 dakika sürer. Bu bölümde Türkçe (20 soru), T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük (10 soru), Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (10 soru) ve Yabancı Dil (10 soru) derslerinden sorular yer alır. İkinci oturum ise 40 soruluk sayısal bölümden oluşur ve 80 dakika sürer. Bu bölümde Matematik (20 soru) ve Fen Bilimleri (20 soru) dersleri bulunur. LGS’de 3 yanlış cevap, 1 doğru cevabı götürür. Türkçe, Matematik ve Fen Bilimleri derslerinin katsayısı 4 iken, diğer derslerin katsayısı 1’dir.

LGS Puanı Nasıl Hesaplanır? Ayrıntılı Bakış

LGS puan hesaplama süreci, öğrencilerin sınav performanslarını sayısal bir değere dönüştüren karmaşık bir işlemdir. Bu puan, lise yerleştirme sürecinde kritik bir rol oynar.

Hesaplama adımları şu şekildedir:

1. Net Sayısı Belirleme (Ham Puan): Her alt test (ders) için doğru ve yanlış cevap sayıları ayrı ayrı tespit edilir. Her doğru cevap sayısından yanlış cevap sayısının üçte biri çıkarılarak o derse ait net sayısı (ham puan) bulunur.
2. Standart Puan (SP) ve Ağırlıklı Standart Puan (ASP) Hesaplaması: Elde edilen ham puanlar, standart sapması 10 ve ortalaması 50 olan standart puanlara (SP) dönüştürülür. Daha sonra, her alt testin standart puanı, ilgili dersin ağırlık katsayısı (Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri için 4; diğerleri için 1) ile çarpılarak ağırlıklı standart puanları (ASP) hesaplanır.
3. Toplam Ağırlıklı Standart Puan (TASP) ve Merkezi Sınav Puanı (MSP): Tüm alt testlerin ağırlıklı standart puanları toplanarak Toplam Ağırlıklı Standart Puan (TASP) elde edilir. Bu TASP, en küçüğü 100 ve en büyüğü 500 olan bir puan dağılımına dönüştürülür ve bu nihai puan, öğrencinin Merkezi Sınav Puanı (MSP) olarak adlandırılır.
4. Yüzdelik Dilim: Öğrencinin elde ettiği LGS puanı, onun Türkiye genelindeki yüzdelik dilimini belirler. Yüzdelik dilim, öğrencinin kaçıncı sırada olduğunu gösteren ve lise tercihinde puan kadar önemli olan bir veridir. Uzmanlar genellikle puan yerine yüzdelik dilime göre tercih yapmayı daha isabetli bulur, çünkü puanlar sınavın zorluk seviyesine göre yıldan yıla değişebilirken, yüzdelik dilimler daha yakın kalır.

Türkiye Derste, bu hesaplama karmaşıklığını ortadan kaldırmak için LGS Puan Hesaplama Motoru gibi pratik araçlar sunar. Bu araçlar sayesinde doğru ve yanlış cevap sayılarınızı girerek puanınızı kolayca öğrenebilirsiniz.

LGS Tercihleri Nereden ve Nasıl Yapılır?

LGS sonuçlarının açıklanmasının ardından LGS tercih süreci başlar. Bu süreç, öğrencilerin e-Okul sistemi üzerinden veya kayıtlı oldukları/herhangi bir ortaokul/imam hatip ortaokulu müdürlüğünden gerçekleştirilir. Yapılan tercihler, geçerli sayılması için mutlaka ilgili ortaokul müdürlüğüne onaylatılmalıdır. Onaylanmayan tercihler geçersiz kabul edilir.

Yerleştirme Türleri ve LGS Tercih Hakları

LGS yerleştirme süreci üç farklı şekilde yapılmaktadır: yerel yerleştirme, merkezi yerleştirme ve pansiyonlu okullara yerleştirme.

• Yerel Yerleştirme:
  • Sınava giren veya girmeyen tüm öğrencilerin yapması zorunlu olan ilk tercih aşamasıdır. Yerel yerleştirme tercihi yapılmadan merkezi yerleştirme ekranı açılmaz.
  • Bu yerleştirme türünde öğrencinin ikamet adresi, Okul Başarı Puanı (OBP) ve devamsızlık durumu gibi kriterler dikkate alınır. OBP, 6, 7 ve 8. sınıf yıl sonu başarı puanlarının aritmetik ortalamasıdır.
  • Öğrenciler, yerel yerleştirme ekranından en fazla 5 okul tercihinde bulunabilirler. Bu tercihlerden ilk 3’ünün öğrencinin ikamet adresinin bulunduğu kayıt alanından (yeşil renkli okullar) seçilmesi zorunludur.
  • Aynı okul türünden (Anadolu Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi) en fazla 3 okul seçilebilir.
  • Renkli Kodlama Sistemi: Yerel yerleştirme ekranında okullar renklerle belirtilir: yeşil (kendi kayıt alanı), mavi (komşu kayıt alanı), kırmızı (diğer iller veya il içindeki diğer kayıt alanları).
• Merkezi Yerleştirme:
  • LGS puanına göre öğrenci alan okullar için yapılır. Bu okullar genellikle fen liseleri, sosyal bilimler liseleri, proje okulları ve Anadolu liseleridir.
  • Öğrenciler, bu alandan en fazla 10 okul tercih edebilirler. Bu tercihlerde il/ilçe veya okul türü sınırlaması bulunmaz.
  • Merkezi yerleştirmede puan üstünlüğü esas alınır. Puan eşitliği durumunda sırasıyla OBP, 8, 7 ve 6. sınıf yıl sonu başarı puanı üstünlüğü, özürsüz devamsızlık gün sayısının azlığı ve yaşça küçük olma kriterleri devreye girer.
  • Öğrenci merkezi yerleştirme tercihine yerleşirse, yerel ve pansiyonlu okul tercihleri dikkate alınmaz.
• Pansiyonlu Okullara Yerleştirme:
  • Yerel veya merkezi yerleştirmede bir okula yerleşemeyen öğrenciler için isteğe bağlıdır.
  • Bu alandan en fazla 5 okul tercih edilebilir. Sadece “Diğer Kayıt Alanı”ndaki pansiyonlu okullar görünür.
• Özel Okullar:
  • Özel öğretim kurumlarına kayıt yaptıran öğrencilere tercih ekranı açılmaz. Ancak tercih süresi içinde kayıtlarını iptal ettirmeleri durumunda tercih yapabilirler. Bazı özel okullar kendi bursluluk sınavlarını düzenleyebilir.

LGS Tercih Sıralamasının Önemi

LGS tercih listesi oluştururken dikkatli bir sıralama yapmak büyük önem taşır.

• Yüzdelik Dilim Odaklılık: Tercih yaparken, puanlardan ziyade yüzdelik dilimlere dikkat etmek daha doğru sonuçlar verecektir. Geçmiş yılların yüzdelik dilimleri, hedef okulların belirlenmesinde önemli bir kılavuzdur.
• Kariyer Hedefiyle Uyumluluk: Tercih edeceğiniz okulun eğitim programının kariyer hedeflerinize uygun olup olmadığını araştırmalısınız. Örneğin, fen bilimleri ağırlıklı bir liseye gitmek, mühendislik veya tıp gibi alanlara yönelmek isteyen öğrenciler için idealdir.
• Okul Hakkında Detaylı Araştırma: Tercih edeceğiniz okulları ziyaret etmek, ortamı görmek ve öğretmenlerle tanışmak motivasyonunuzu artırabilir. Sosyal medya paylaşımlarını incelemek de faydalı olabilir.
• Ulaşım Olanakları: Okulun evinize olan uzaklığı ve ulaşım imkanları, öğrencinin günlük yaşamını ve akademik performansını doğrudan etkileyebilir. Konum olarak erişim kolaylığı olan okulları tercih etmek önemlidir.
• Dil Seçimi ve Hazırlık Sınıfı: Yabancı dil eğitimi ve varsa hazırlık sınıfı olan okullar, tercih aşamasında dikkate alınması gereken diğer önemli unsurlardır.
• Hedef ve Gerçeklik Dengesi: LGS Tercih listesini oluştururken, en çok istediğiniz okullardan başlayarak sıralama yapın. Ancak puanınıza ve yüzdelik diliminize uygun okulları da dengelemek, yerleşme şansınızı artıracaktır.

İlginizi çekebilir: LGS ‘ye 2 Ay Kala: En İyi Sonuçları Elde Etme Stratejileri

LGS Tercih Sürecinde Sıkça Sorulan Sorular

Tercihleri Kaçıranlar Ne Yapmalı?

LGS Tercih dönemini kaçıran veya yerleşemeyen öğrenciler için nakil dönemleri bir şans sunar. Boş kontenjanlar varsa, yedek listeden veya nakil başvurusuyla yerleşme imkanı bulunabilir.

Nakil İşlemleri Nasıl Yapılır?

Yerleştirmeye esas nakiller, MEB tarafından belirtilen takvimde iki dönemde yapılır. Yerleşen öğrenciler nakil dönemlerinde yeniden lgs tercih yapabilirler.

LGS’ye Girmeyenler Tercih Yapabilir mi?

Sınava girmeyen öğrenciler sadece yerel yerleştirme ve pansiyonlu okullar için tercih yapabilirler; merkezi sınavla öğrenci alan okullar tercih ekranı onlara açılmaz.

Tercihler Onaylandıktan Sonra Değiştirilebilir mi?

Evet, öğrenci velisi okul müdürlüğüne dilekçe vererek tercih sürecinin bitimine kadar değişiklik yapabilir ve yeniden onaylatabilir.

Uzman ve Rehberlik Desteği Ne Kadar Önemli?

LGS Tercih sürecinde rehber öğretmenlerden veya eğitim uzmanlarından destek almak, doğru kararlar vermede ve gelecekteki hedeflere ulaşmada büyük önem taşır.

Türkiye Derste ile LGS Tercih ve Hazırlık Desteği

Türkiye Derste, LGS hazırlık ve tercih sürecinde öğrencilere kapsamlı bir destek sunan bir online eğitim platformudur. Sunduğu “Toplam Başarı Modeli“ ile öğrencilerin hem akademik hem de sosyal ve kişisel gelişimlerini desteklemeyi hedefler.

Türkiye Derste’nin sunduğu avantajlar:

• İhtiyaç Analizi ve Hedef Belirleme: Eğitim danışmanları eşliğinde öğrencilerin ihtiyaçları belirlenir ve onlara özel, ulaşılabilir hedefler oluşturulur.
• Kişiselleştirilmiş Çalışma Programları: Öğrenme stillerine ve eksiklerine göre kişiye özel ders planları hazırlanır.
• MEB Müfredatına Uyumlu İçerikler: Konu anlatımları, yeni nesil sorular içeren soru bankaları ve zorluk seviyelerine göre düzenlenmiş içeriklerle öğrencilerin bilgileri pekiştirilir.
• Video Çözümlü Soru Bankaları: Öğrencilerin soru çözüm tekniklerini geliştirmelerine ve yanlışlarından ders çıkarmalarına yardımcı olur.
• Türkiye Geneli Deneme Sınavları: Düzenli olarak düzenlenen deneme sınavları sayesinde öğrenciler sınav atmosferine alışır, zaman yönetimi becerilerini geliştirir ve eksiklerini tespit eder.
• Motivasyon ve Rehberlik Desteği: Eğitim koçları ve danışmanlar, öğrencilerin motivasyonunu yüksek tutmalarına ve sınav kaygısıyla başa çıkmalarına yardımcı olur.
• Dinamik Video Arşivi ve Yapay Zeka Destekli İçerikler: Görsel ve işitsel öğrenmeye yatkın öğrencilere hitap eden ders videoları ve yapay zeka destekli kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimi sunulur.
• Veli Bilgilendirme Süreçleri: Veliler, çocuklarının ilerleyişi hakkında düzenli olarak bilgilendirilir.

Türkiye Derste, LGS gibi önemli bir sınav sürecinde öğrencilere sadece akademik değil, aynı zamanda psikolojik ve motivasyonel destek sağlayarak başarıya giden yolda yanlarında yer alır. LGS puan hesaplama gibi teknik konulardan, doğru lise LGS tercihinin stratejik önemine kadar her alanda kapsamlı rehberlik sunar.

Unutmayın, doğru lise tercihi, yalnızca sınavda aldığınız puanla değil, ilgi alanlarınız, yetenekleriniz ve gelecek hedeflerinizle uyumlu bir seçimi yaparak mümkündür. Bu süreçte bilinçli hareket etmek, araştırma yapmak ve profesyonel destek almak, hayallerinizdeki liseye yerleşmenizi sağlayacak anahtarlardır. Türkiye Derste ile bu yolculukta yalnız değilsiniz!